Sebutan bagi Kata Serapan daripada Bahasa Inggeris

Pengenalan > Bahagian Dua: Pedoman Umum Sebutan Baku Bahasa Melayu

13. Sebutan bagi Kata Serapan daripada Bahasa Inggeris
13.1 Sebutan bagi kata serapan daripada bahasa Inggeris dan bahasa-bahasa Eropah yang lain didasarkan kepada pedoman umum yang menghendaki supaya setiap huruf dilafazkan menurut nilai bunyi dalam bahasa Melayu.
13.2 Huruf vokal a dilafazkan dengan bunyi [a] juga dan bukan dengan bunyi [e], [é], [E], [éi] dan sebagainya. Contohnya:
Ejaan Sebutan
album [al.bum]
atom [a.tom]
data [da.ta]
popular [po.pu.lar]
radio [ra.dio]
skandal [skan.dal]

13.3 Huruf vokal e taling dilafazkan dengan bunyi [é] sekiranya sebutannya dalam bahasa sumber bukan bunyi pepet [e]; atau boleh dilafazkan dengan bunyi [E] bagi kata ekasuku seperti dalam bahasa sumber. Contohnya:
Ejaan Sebutan
generasi [gé.ne.ra.si]
kabaret [ka.ba.rét]
sen [sén]
telefon [té.lé.fon]
teori [téo.ri]
sel [sél] atau [sEl]
beg [bég] atau [bEg]
13.4 Huruf vokal e pepet dilafazkan dengan bunyi [e] juga pada semua kedudukan terbuka atau tertutup. Contohnya:
Ejaan Sebutan
artikel [ar.ti.kel]
dividen [di.vi.den]
meter [mé.ter]
parlimen [par.li.men]
presiden [pré.si.den]
sistem [sis.tem]
Catatan: Bunyi [e] pepet ini termasuklah bagi huruf e di akhir bentuk -isme dan bentuk -ase yang menjadi penanda unsur enzim seperti yang berikut:
Ejaan Sebutan
sosialisme [so.sia.lis.me]
nasionalisme [na.sio.na.lis.me]
amilase [a.mi.la.se]
lipase [li.pa.se]
13.5 Huruf vokal i dilafazkan dengan bunyi [i] juga pada semua kedudukan kata, termasuk kata yang diucapkan dengan bunyi diftong dalam bahasa sumbernya. Contohnya:
Ejaan Sebutan
dinamo [di.na.mo]
idea [i.déa]
identiti [i.dén.ti.ti]
firma [fir.ma]
krisis [kri.sis]
organisasi [or.ga.ni.sa.si]
13.6 Huruf vokal o dilafazkan dengan bunyi [o]; atau boleh dilafazkan dengan bunyi [O] bagi kata ekasuku seperti dalam bahasa sumber. Contohnya:
Ejaan Sebutan
akordion [a.kor.dion]
bom [bom]
ekonomi [é.ko.no.mi]
hormon [hor.mon]
komando [ko.man.do]
sos [sos] atau [sOs]
kos [kos] atau [kOs]
tol [tol]
13.7 Huruf vokal u dilafazkan dengan bunyi [u] juga pada semua kedudukan kata, termasuk kata yang diucapkan dengan bunyi diftong atau bunyi [yu] dalam bahasa sumbernya. Contohnya:
Ejaan Sebutan
industri [in.dus.tri]
kurikulum [ku.ri.ku.lum]
subsidi [sub.si.di]
unik [u.nik]
unit [u.nit]
universal [u.ni.ver.sal]
universiti [u.ni.ver.si.ti]
13.8 Huruf diftong ai dilafazkan dengan bunyi [ai], dan bukan dengan bunyi [e] atau seumpamanya, pada semua kedudukan kata (suku kata terbuka) dalam bahasa Melayu. Contohnya:
Ejaan Sebutan
aileron [ai.le.ron]
aising [ai.sing]
trailer [trai.ler]
13.9 Huruf diftong au dilafazkan dengan bunyi [au] dan bukan dengan bunyi [o] atau [O] pada semua kedudukan kata (suku kata terbuka) dalam bahasa Melayu. Contohnya:
Ejaan Sebutan
audit [au.dit]
auditorium [au.di.to.rium]
automatik [au.to.ma.tik]
autonomi [au.to.no.mi]
13.10 Huruf diftong oi dilafazkan dengan bunyi [oi] dan bukan dengan bunyi [Oi] dalam bahasa Melayu. Contohnya:
Ejaan Sebutan
konvoi [kon.voi]
koboi [ko.boi]
boikot [boi.kot]
13.11 Beberapa bentuk gabungan dua huruf vokal dilafazkan menjadi bunyi vokal tunggal dalam bahasa Melayu. Contohnya:
Kata Sebutan
diesel [di.sel]
protein [pro.tin]
oak [ok]
zoologi [zu.lo.gi]
aerobik [é.ro.bik]
13.12 Huruf konsonan g dilafazkan dengan bunyi [g] dan bukan[j] dalam bahasa Melayu. Contohnya:
Ejaan Sebutan
agenda [a.gen.da]
agensi [a.gen.si]
geografi [geo.gra.fi]
geologi [geo.lo.gi]
strategi [stra.te.gi]
teknologi [tek.no.lo.gi]
tragedi [tra.ge.di]
Catatan: Bunyi [g] bagi huruf g ini sama dengan bunyi yang terdapat dalam kata-kata Melayu jati yang dilafazkan dengan bunyi [g] juga. Contohnya:
Ejaan Sebutan
gagang [ga.gang]
gigi [gi.gi]
gelagat [ge.la.gat]
13.13 Huruf konsonan x yang terletak di awal kata dilafazkan dengan bunyi [z] (seperti dalam bahasa sumber). Contohnya:
Ejaan Sebutan
xenolit [zé.no.lit]
xenon [zé.non]
xerofit [zé.ro.fit]
xilem [zi.lem]
xilofon [zi.lo.fon]
13.14 Huruf gugus konsonan di awal kata atau awal suku kata dilafazkan sepenuhnya. Contohnya:
Ejaan Sebutan
deskriptif [dés.krip.tif]
drama [dra.ma]
klasik [kla.sik]
profesor [pro.fé.sor]
tragedi [tra.gé.di]
struktur [struk.tur]
13.15 Bentuk gugus konsonan dengan /s/ sebagai konsonan akhir, seperti /ks/, /ns/ dan /ps/, dilafazkan sepenuhnya di akhir kata atau akhir suku kata. Contohnya:
Ejaan Sebutan
ambulans [am.bu.lans]
forseps [for.séps]
insurans [in.su.rans]
sains [sains]
13.16 Huruf konsonan yang dilafazkan dalam bentuk bunyi yang lemah (atau dihilangkan) ialah unsur gugus konsonan akhir dalam rangkap yang lain, seperti -rd, -rt, -rm, -lt dan -im. Contohnya:
Ejaan Sebutan
standard [stan.dad]
konsert [kon.set]
kloroform [klo.ro.fom]
kobalt [ko.bat]
napalm [na.pam]
13.17 Gugus konsonan awal yang tidak dibunyikan salah satu unsurnya dalam bahasa sumber dilafazkan dengan dua cara seperti yang berikut:
Ejaan Sebutan
knot [knot]/[knOt] atau [not]/[nOt]
pneumatik [pneu.ma.tik] atau [neu.ma.tik]
psikologi [psi.ko.lo.gi] atau [si.ko.lo.gi]
13.18 Kata atau ungkapan serapan daripada bahasa Perancis (atau bahasa-bahasa Eropah yang seumpamanya) yang diterima bentuk ejaannya yang asal dilafazkan menurut sebutan asal dalam bahasa sumber. Contohnya:
Kata/Ungkapan Sebutan
ad hoc [Ed.hOk]
esprit de corps [és.pri.de.kO]
ex officio [éks.efi.syio]
vis-a-vis [vi.ze.vi]
13.19 Kata terbitan dengan mana-mana awalan, akhiran atau apitan yang kata dasarnya berupa kata serapan daripada bahasa Inggeris (atau bahasa-bahasa Eropah yang lain) dilafazkan menurut kaedah sebutan kata terbitan seperti yang dinyatakan di perenggan 12.1 hingga 12.13 di atas. Contohnya:
Ejaan Sebutan
berteknologi [ber.ték.no.lo.gi]
diimport [di.im.pot]
dikritik [di.kri.tik]
keunikan [ke.u.ni.kan] atau [ke.u.ni/.kan]
kritikan [kri.ti.kan] atau [kri.ti/.kan]
menelefon [me.né.lé.fon]
memproseskan [mem.pro.sés.kan]
mengeksport [me.ngéks.pot]
mengetin [me.nge.tin]
mengkreditkan [meng.kré.dit.kan]
pelesenan [pe.lé.sé.nan]
pengeposan [pe.nge.po.san]
pengkatalogan [peng.ka.ta.lo.gan]
perekonomian [pe.ré.ko.no.mi.an] atau [per.é.ko.no.mian]
perindustrian [pe.rin.dus.trian] atau [per.in.dus.trian]





© Dewan Bahasa dan Pustaka 2004.
Hak Cipta Terpelihara. Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian data, artikel, ilustrasi, audio, video dan isi kandungan daftar ini dalam apa juga bentuk dan dengan cara apa jua sama ada secara elektronik, duplikasi, mekanik, rakaman atau cara lain sebelum mendapat izin bertulis daripada Ketua Pengarah, Dewan Bahasa dan Pustaka, Peti Surat 10803, 50926 Kuala Lumpur, Malaysia. Perundingan tertakluk kepada perkiraan royalti atau honorarium.

http://www.karyanet.com.my/knetbeta/dbp_jawi/pengenalan/2-13_bi.htm